Συνοπτικός τίτλος

1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Περιουσίας Αποθανόντων Προσώπων (Φορολογικές Διατάξεις) Νόμος του 2000.

Ερμηνεία

2.Στον παρόντα Νόμο, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια-

“ακίνητη περιουσία” έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στον περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμο

“αποθανών” ή “αποθανόν πρόσωπο” σημαίνει οποιοδήποτε πρόσωπο απεβίωσε κατά ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2000

“Δημοκρατία” σημαίνει την Κυπριακή Δημοκρατία

“Διευθυντής” σημαίνει το Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, και περιλαμβάνει οποιοδήποτε λειτουργό τον οποίο αυτός εξουσιοδοτεί για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου

“κινητή περιουσία” σημαίνει οποιαδήποτε περιουσία εκτός της ακίνητης περιουσίας

“εξαρτώμενο πρόσωπο” σημαίνει κάθε άγαμο τέκνο προσώπου το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, περιλαμβάνει όμως και τα άγαμα θηλυκά τέκνα που έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους καθώς και όλα τα αρσενικά τέκνα τα οποία αν και έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους, συντηρούνται ακόμη από τους γονείς τους ή από τον έναν από αυτούς

“νόμιμος αντιπρόσωπος” σημαίνει τον εκτελεστή της διαθήκης ή το διαχειριστή της περιουσίας αποθανόντος προσώπου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε πρόσωπο λαμβάνει υπό την κατοχή του περιουσιακά στοιχεία του αποθανόντος προσώπου ή επεμβαίνει με οποιοδήποτε τρόπο στα στοιχεία αυτά, κάθε νόμιμο κληρονόμο του αποθανόντος και κάθε πρόσωπο το οποίο αιτείται ή δικαιούται να αιτήσει από το Δικαστήριο την παροχή δικαστικής κύρωσης διαθήκης ή εγγράφων διαχείρισης ή την επανακύρωση της δικαστικής κύρωσης διαθήκης ή των εγγράφων διαχείρισης αναφορικά με την περιουσία αποθανόντος προσώπου

“περιουσιακά στοιχεία” σημαίνει κινητή ή ακίνητη περιουσία, χρήματα, επενδύσεις ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ενεργητικού

“φόροι” σημαίνει τους φόρους ή εισφορές που επιβάλλονται δυνάμει των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων, των περί Εκτάκτου Εισφοράς (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμων, των περί Εκτάκτου Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας Νόμων, των περί Φορολογίας της Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμων, των περί Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμων και του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου.

Αρμοδιότητα εφαρμογής του Νόμου

3. Αρμόδιος για την εφαρμογή του παρόντος Νόμου είναι ο Διευθυντής, ο οποίος προβαίνει σε οποιαδήποτε ενέργεια κρίνει αναγκαία ή σκόπιμη για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

Φορολογικές υποχρεώσεις νόμιμων αντιπροσώπων

4. Οι νόμιμοι αντιπρόσωποι αποθανόντος προσώπου έχουν την ίδια φορολογική υποχρέωση την οποία είχε το αποθανόν πρόσωπο κατά την ημερομηνία του θανάτου του, στην έκταση που η περιουσία του δύναται να καλύψει την υποχρέωση αυτή και είναι υπεύθυνοι για την διενέργεια όλων των αναγκαίων πράξεων και διαβημάτων που το αποθανόν πρόσωπο, αν ζούσε, θα ήταν υποχρεωμένο να διενεργήσει δυνάμει των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων, των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων, των περί Εκτάκτου Εισφοράς (Προσωριναί Διατάξεις) Νόμων, των περί Εκτάκτου Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας Νόμων, των περί Φορολογίας της Ακινήτου Ιδιοκτησίας Νόμων, των περί Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμων και των περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμων.

Οι φόροι βαρύνουν τα περιουσιακά στοιχεία αποθανόντος προσώπου

5.-(1)Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2), οι φόροι οι οποίοι είναι πληρωτέοι από τους νόμιμους αντιπροσώπους αποτελούν, κατά σειρά προτεραιότητας, την πρώτη επιβάρυνση στο καθένα από τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία ο αποθανών είχε στην κατοχή του κατά το θάνατο του ή τα οποία αυτός μπορούσε να διαθέσει κατά το θάνατο του και η επιβάρυνση αυτή δύναται να οδηγήσει σε καταναγκαστική πώληση κινητής ή ακίνητης περιουσίας και στη διάθεση οποιωνδήποτε χρημάτων ή τίτλων για την είσπραξη όλων ή μέρους των φόρων αυτών.

(2)Η πρώτη επιβάρυνση που αναφέρεται στο εδάφιο (1) έχει προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε απαλλοτριώσεως, συναφθείσης μισθώσεως ή εμπράγματου βάρους συσταθέντος πριν ή μετά το θάνατο:

Νοείται ότι-

(α)Η επιβάρυνση αυτή δεν επεκτείνεται σε περιουσιακά στοιχεία τα οποία πωλήθηκαν πριν από την ημερομηνία θανάτου σε καλόπιστο αγοραστή έναντι αντιπαροχής.

(β)Αναφορικά με ακίνητη περιουσία η επιβάρυνση αυτή δεν έχει προτεραιότητα έναντι μισθώσεως, υποθήκης ή οποιουδήποτε άλλου εμπράγματου βάρους το οποίο συστάθηκε, καλή τη πίστει, με αντιπαροχή που υποστηρίζεται με έγγραφο το οποίο υπογράφτηκε πριν από την ημερομηνία του θανάτου.

(γ)Αναφορικά με κινητή περιουσία, η επιβάρυνση αυτή δεν έχει προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε υποθήκης ή οποιουδήποτε ενεχύρου στην περιουσία το οποίο συστάθηκε, καλή τη πίστει, με αντιπαροχή που υποστηρίζεται με έγγραφο το οποίο υπογράφτηκε πριν από την ημερομηνία θανάτου.

(3)Δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση με οποιοδήποτε τρόπο ή η διάθεση περιουσιακών στοιχείων του αποθανόντος ή η ανάληψη χρημάτων τα οποία είναι κατατεθειμένα σε τραπεζικό ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα σε πίστη του αποθανόντος ή η εξαργύρωση ασφαλιστικού συμβολαίου, χωρίς την προς τούτο έγκριση του Διευθυντή και ο Διευθυντής του Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, και ο γραμματέας ή διευθυντής της ενδιαφερόμενης εταιρείας ή τραπεζικού ή άλλου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος ή ασφαλιστικής εταιρείας δεν προβαίνει στη μεταβίβαση ή διάθεση ή ανάληψη ή εξαργύρωση χωρίς την προσκόμιση σ’ αυτόν έγγραφης εξουσιοδότησης του Διευθυντή για τη διενέργεια αυτής της μεταβίβασης ή διάθεσης ή ανάληψης ή εξαργύρωσης:

Νοείται ότι ο Διευθυντής κατά την έκδοση της εξουσιοδότησης αυτής δύναται να επιβάλει τέτοιους όρους και προϋποθέσεις τους οποίους κρίνει αναγκαίους για τη διασφάλιση των δημόσιων εσόδων.

(4)Διευθυντής τραπεζικού ή άλλου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος δεν επιτρέπει το άνοιγμα χρηματοκιβωτίου το οποίο μισθώθηκε από τον αποθανόντα χωρίς προηγουμένως να καλέσει το Διευθυντή να αντιπροσωπευθεί κατά το άνοιγμα.

Κατάσταση παθητικού και ενεργητικού

6.-(1)Για σκοπούς εξακρίβωσης του αντικειμένου των φόρων αποθανόντος προσώπου, οι νόμιμοι αντιπρόσωποι έχουν υποχρέωση για υποβολή στο Διευθυντή εντός έξι μηνών από την ημερομηνία του θανάτου του αποθανόντος, κατάστασης ενεργητικού και παθητικού της προσωπικής ή επαγγελματικής περιουσίας ή και των δύο, είτε στη Δημοκρατία είτε στο εξωτερικό, του αποθανόντος προσώπου και όλων των εξαρτώμενων προσώπων του και του, ή της συζύγου του, εφόσον δεν έχει φορολογητέο εισόδημα κατά την ημερομηνία του θανάτου μαζί με έγκυρο αντίγραφο της διαθήκης του αποθανόντος, αν υπάρχει.

(2)Οι νόμιμοι αντιπρόσωποι έχουν υποχρέωση για υποβολή οποιωνδήποτε επιπρόσθετων στοιχείων, λογιστικών βιβλίων, τίτλων ιδιοκτησίας, άλλων εγγράφων ή πληροφοριών τους ζητηθούν από το Διευθυντή εντός καθορισμένης προθεσμίας.

(3)Οποιοδήποτε πρόσωπο που κατά τη γνώμη του Διευθυντή, είναι σε θέση να παράσχει πληροφορίες αναφορικά με την οικονομική κατάσταση αποθανόντος προσώπου, έχει υποχρέωση, εντός καθορισμένης προθεσμίας, να παράσχει γραπτώς οποιαδήποτε στοιχεία ο Διευθυντής κρίνει αναγκαία.

Κύρωση διαθήκης και χορήγηση εγγράφων διαχείρισης

7.Η διαθήκη δεν κυρώνεται ούτε έγγραφα διαχειρίσεως χορηγούνται αναφορικά με την περιουσία αποθανόντος προσώπου χωρίς την προηγούμενη κατάθεση στο Δικαστήριο πιστοποιητικού, το οποίο εκδίδεται από το Διευθυντή και στο οποίο δηλώνεται ότι αυτός δε φέρει οποιαδήποτε ένσταση προς τούτο.

Αδικήματα και κυρώσεις

8.-(1)Οποιοδήποτε πρόσωπο αρνείται ή παραλείπει ή καθυστερεί να συμμορφωθεί με τις διατάξεις των εδαφίων (1), (2) και (3) του άρθρου 6 είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται, σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις πεντακόσιες λίρες.

(2)Οποιοδήποτε πρόσωπο υποβάλλει ψευδή δήλωση περιουσιακών στοιχείων ή παρέχει ψευδή στοιχεία ή πληροφορίες είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του υπόκεται, σε χρηματική ποινή η οποία δεν υπερβαίνει τις χίλιες λίρες.

(3)Νόμιμος αντιπρόσωπος ο οποίος δόλια ή εσκεμμένα, με σκοπό να αποφύγει τις υποχρεώσεις του, δυνάμει του άρθρου 6, υποβάλλει ψευδή δήλωση ή στοιχεία ή πληροφορίες είναι ένοχος αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες λίρες ή σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τους 6 μήνες ή και στις δύο ποινές.

Εξουσία του Διευθυντή για συμβιβασμό

9.Ο Διευθυντής, δύναται σε οποιοδήποτε χρόνο πριν από την έναρξη ποινικής δίωξης, να προβεί σε συμβιβασμό κάθε αδικήματος που διεπράχθηκε με βάση τον παρόντα Νόμο:

Νοείται ότι στις περιπτώσεις κατά τις οποίες άρχισε ποινική δίωξη εναντίον προσώπου για αδίκημα με βάση τον παρόντα Νόμο, ο Διευθυντής δύναται να προβεί σε συμβιβασμό του εν λόγω αδικήματος, σε οποιοδήποτε χρόνο πριν από την έκδοση απόφασης και να αποσύρει την κατηγορία, με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.

Φόρος πληρωτέος ανεξάρτητα από τη λήψη δικαστικών μέτρων

10.Η δίωξη για αδίκημα που διαπράχθηκε με βάση τον παρόντα Νόμο, η καταδίκη προσώπου για οποιοδήποτε τέτοιο αδίκημα ή η επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης, χρηματικής ποινής ή ποινής φυλάκισης με βάση τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, δεν επηρεάζει τις φορολογικές υποχρεώσεις του προσώπου αυτού.

Απαγόρευση άσκησης ποινικής δίωξης χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

11. Δεν ασκείται ποινική δίωξη για αδίκημα που διαπράχθηκε, με βάση τον παρόντα Νόμο χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.

Έκταση εφαρμογής και έναρξη της ισχύος του παρόντος Νόμου

12.Ο παρών Νόμος τίθεται σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2000 για περιπτώσεις προσώπων που απεβίωσαν κατά ή μετά την ημερομηνία αυτή:

Νοείται ότι η υποχρέωση υποβολής από τους νόμιμους αντιπροσώπους της κατά άρθρο 6 του παρόντος Νόμου κατάστασης για πρόσωπα που απεβίωσαν στο διάστημα μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2000 μέχρι την ημερομηνία της δημοσίευσης του παρόντος Νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας εκτείνεται για έξι μήνες από της ημερομηνίας της εν λόγω δημοσίευσης.

Ειδική διάταξη

13. Οι διατάξεις του περί Προστασίας Αποθανόντων Προσώπων (Φορολογικές Διατάξεις) (Τροποποιητικού) Νόμου του 2017, αναφορικά με την υποχρέωση των νόμιμων αντιπροσώπων, όπως σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 αυτού, προβαίνουν σε όλες τις αναγκαίες πράξεις και διαβήματα που το αποθανόν πρόσωπο θα ήταν υποχρεωμένο να διενεργήσει δυνάμει των διατάξεων του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου, εάν βρισκόταν εν ζωή, ισχύουν μόνο για τις περιπτώσεις προσώπων που αποβιώνουν από την ημερομηνία που έπεται της ημερομηνίας έναρξης της ισχύος του περί Προστασίας Αποθανόντων Προσώπων (Φορολογικές Διατάξεις) (Τροποποιητικού) Νόμου του 2017.